ΠΡΟΛΗΨΗ, ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ TOY ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα για τη σύγχρονη γυναίκα είναι η πιθανότητα εμφάνισης κακοήθους νόσου (καρκίνου) στα γεννητικά της όργανα (μαστού, ωοθήκες, σάλπιγγες, σώμα της μήτρας, τράχηλο της μήτρας, κόλπο, αιδοίο). Η συχνότητα εμφάνισης, η νοσηρότητα αλλά και η θνησιμότητα αυτών των νόσων είναι σχετικά μεγάλη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας συνεχίζει να οδηγεί στο θάνατο ετησίως περί τις 30.000 γυναίκες στην Ευρώπη και 250.000 γυναίκες σε όλο τον κόσμο, ενώ στη χώρα μας προσβάλλει κάθε χρόνο 50-60 γυναίκες, κυρίως νέες, που δεν έχουν τεκνοποιήσει, και από αυτές χάνουν τη ζωή τους 20 με 25 κάθε χρόνο.
Η Γυναικολογική Ογκολογία έχει καθιερωθεί ως η ιατρική υποειδικότητα της Μαιευτικής- Γυναικολογίας, η οποία έχει ως αντικείμενο την παθολογία του γεννητικού συστήματος της γυναίκας και την πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του γυναικολογικού καρκίνου. Παράλληλα, η Γυναικολογική Ογκολογία στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας παροχής φροντίδας στις ασθενείς με καρκίνο, οι οποίες το πλέον δόκιμο είναι να αντιμετωπίζονται – τουλάχιστον στην πλειονότητα των περιπτώσεων – από εξειδικευμένους στο αντικείμενο αυτό γυναικολόγους-ογκολόγους.
Το Τμήμα της Γυναικολογικής Ογκολογίας του Ιατρικού Κέντρου Μητέρα και Παιδί έχει ως αντικείμενο την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση ασθενών με καλοήθη και κακοήθη νεοπλάσματα του γυναικείου γεννητικού συστήματος, καθώς και ασθενείς με επανεμφάνιση-υποτροπή παλαιότερα θεραπευθέντος γυναικολογικού καρκίνου. Η αντιμετώπιση των ασθενών γίνεται πάντοτε μέσα στα πλαίσια συνεργασίας με συναδέλφους άλλων ιατρικών ειδικοτήτων (Παθολογοανατόμους, Βιοπαθολόγους, Μοριακούς βιολόγους, Γενικούς Χειρουργούς, Ακτινοδιαγνώστες, Ακτινοθεραπευτές, Παθολόγους–Ογκολόγους, κ.ά.).
Α. ΠΡΟΛΗΨΗ – ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Στην Μονάδα Γυναικολογικής Ογκολογίας προσφέρονται και διενεργούνται οι εξής εξετάσεις ανά όργανο για την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση του γυναικολογικού καρκίνου:
- Αιδοίο – Κόλπος: HPV εμβόλιο, κλινική εξέταση, αιδοιοσκόπηση, κολποσκόπηση, βιοψίες, διαγνωστικές επεμβάσεις
- Τράχηλος μήτρας: HPV εμβόλιο, κλινική εξέταση, τεστ Παπανικολάου, HPV DNA test, κολποσκόπηση, βιοψίες, διαγνωστικές επεμβάσεις
- Ενδομήτριο – Σώμα μήτρας: κλινική εξέταση, διακολπικό υπερηχογράφημα, απεικονιστικές εξετάσεις, διαγνωστική απόξεση, διαγνωστική υστεροσκόπηση, υστεροσκοπικές επεμβάσεις
- Σάλπιγγες – Ωοθήκες: κλινική εξέταση, διακολπικό υπερηχογράφημα, σειριακές μετρήσεις μοριακών δεικτών στο αίμα, απεικονιστικές εξετάσεις, διαγνωστικές λαπαροσκοπικές επεμβάσεις
- Μαστος: κλινική εξέταση, υπερηχογράφημα μαστού, βιοψίες (FNA),
HPV: Ειδικότερα όσον αφορά σε παθήσεις σχετιζόμενες με μόλυνση των έξω γεννητικών οργάνων από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV) προσφέρονται τα εξής:
– Ανίχνευση, διάγνωση και αντιμετώπιση αλλοιώσεων προκαλούμενων από τον HPV:
– προκαρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας (CIN 1/2/3 ), στον κόλπο (VAIN), στο αιδοίο (VIN)
– κονδυλωματωδών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας, στον κόλπο, στο αιδοίο, στο εφήβαιο και στην περιπρωκτική χώρα (Laser-εξάχνωση)
- Εκτίμηση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση ενός παθολογικού τεστ Παπανικολάου.
- Εκτίμηση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση ενός θετικού HPV DNA test.
- Συμβουλευτική σχετικά με την μόλυνση από τον ιό των θηλωμάτων (HPV).
- Συμβουλευτική και διενέργεια του εμβολίου εναντίον του HPV.
Εκτός των ανωτέρω, στo Τμήμα Γυναικολογικής Ογκολογίας προσφέρονται συμβουλευτικές οδηγίες γενικότερα για την πρόληψη του γυναικολογικού καρκίνου, ιδιαίτερα για ομάδες ασθενών με κληρονομική επιβάρυνση, καθώς και το πλήρες φάσμα των εξετάσεων ρουτίνας στο πλαίσιο της παρακολούθησης ασθενών μετά από την θεραπευτική διαδικασία.
Σχεδόν όλοι οι γυναικολογικοί καρκίνοι μπορούν με την έγκαιρη, σωστή και ολοκληρωμένη κλινική εξέταση από τον γυναικολόγο-ογκολόγο να αντιμετωπισθούν κατάλληλα, έτσι ώστε να προκύψει είτε η ίαση είτε η καλύτερη δυνατή πρόγνωση. Η εξέταση αποτελεί το πιο σημαντικό μέρος της αντιμετώπισης της ασθενούς, είναι απολύτως απαραίτητη για τη διάγνωση και βοηθά το γιατρό να εκτιμήσει τις δυνατότητες που υπάρχουν για την επιλογή της εκάστοτε πλέον ενδεδειγμένης θεραπείας. Η έγκαιρη εξέταση συμβάλλει καθοριστικά στο να γίνει ανίχνευση της νόσου σε προκαρκινικό ή έστω σε αρχόμενο στάδιο του καρκίνου, έτσι ώστε η θεραπεία να είναι πολύ πιο εύκολη και με πολύ καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στην πρόγνωση.
Β. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Το Τμήμα της Γυναικολογικής Ογκολογίας του Ιατρικού Κέντρου Μητέρα και Παιδί αντιμετωπίζει ασθενείς με κακοήθη νεοπλάσματα του γυναικείου γεννητικού συστήματος και των μαστών. Η αντιμετώπιση συνίσταται στην θεραπεία νέων ασθενών, καθώς και ασθενών με επανεμφάνιση-υποτροπή παλαιότερα θεραπευθέντος γυναικολογικού καρκίνου.
Η αντιμετώπιση των ασθενών γίνεται πάντοτε μέσα στα πλαίσια συνεργασίας με συναδέλφους άλλων ιατρικών ειδικοτήτων (Παθολογοανατόμους, Βιοπαθολόγους, Μοριακούς βιολόγους, Γενικούς Χειρουργούς, Ακτινοδιαγνώστες, Ακτινοθεραπευτές, Παθολόγους–Ογκολόγους, κ.ά.).
Για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπευτικής αγωγής, μετά από σύμφωνη γνώμη των εκάστοτε εμπλεκόμενων συναδέλφων υπό την έννοια ογκολογικού συμβουλίου, λαμβάνονται υπ’ όψιν όλες οι παράμετροι με βάση το ιστορικό της ασθενούς και την κατάσταση της υγείας της, δίδεται δε ιδιαίτερη σημασία στην δυνατότητα διατήρησης της γονιμοποιητικής της ικανότητας σε όλες τις περιπτώσεις που εκφράζεται η επιθυμία προς τεκνοποίηση.
Η καθοριστική καινοτομία που προσφέρεται στο Τμήμα της Γυναικολογικής Ογκολογίας του Ιατρικού Κέντρου Μητέρα και Παιδί αφορά στην δυνατότητα, όπου ενδείκνυται, και της λαπαροσκοπικής προσέγγισης σε περιπτώσεις χειρουργικής αντιμετώπισης καλοήθων αλλά κυρίως κακοήθων νόσων του τραχήλου της μήτρας, του σώματος της μήτρας, των σαλπίγγων και των ωοθηκών. Η λαπαροσκοπική αυτή προσέγγιση εφαρμόζεται είτε για την αντιμετώπιση της νόσου, είτε για τη σταδιοποίησή της, την επιβεβαίωση δηλαδή του σταδίου και της έκτασής της.
Οι κυριότερες διενεργούμενες ογκολογικές γυναικολογικές επεμβάσεις αφορούν σε:
- Ολική λαπαροσκοπική ριζική υστερεκτομία με τη μέθοδο διατήρησης των νευρικών πλεγμάτων (Νerve-sparing) με λεμφαδενεκτομία.
- Λαπαροσκοπική πυελική και παραορτική λεμφαδενεκτομία.
- Λαπαροσκοπικά υποβοηθούμενη ριζική κολπική τραχηλεκτομία με λεμφαδενεκτομία.
- Πολυσπλαγχνική χειρουργική για καρκίνο των ωοθηκών, της μήτρας, των σαλπίγγων και του περιτοναίου.
- Διαγνωστικές και θεραπευτικές επεμβάσεις Μαστού (Μαστεκτομή , Τμηματεκτομή με Λαμφαδενικό Καθαρισμό).
- Αποκατάσταση Μαστού: Στο πλαίσιο της πλαστικής επανορθωτικής χειρουργικής αποκατάστασης του μαστού, ο πλαστικός χειρούργος με τον χειρούργο μαστού και ασθενή, μαζί συζητούν και αποφασίζουν για την καταλληλότερη μέθοδο αποκατάστασης του. Η αποκατάσταση του δεν έχει καμιά επίδραση στις υποτροπές της νόσου και δεν εμποδίζει τη μετεγχειρητική χορήγηση προφυλακτικής χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας.
Είναι προφανές ότι οι δυνατότητες και η εμπειρία της ογκολογικής ομάδας αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την εφαρμογή των πλέον ενδεδειγμένων χειρουργικών τεχνικών κατά την αντιμετώπιση των διαφόρων μορφών καρκίνου του γυναικείου γεννητικού συστήματος.